TWEE DUITSE SOLDATEN
Een kleine foto van twee veldkruisen en een uitgebrand Duits legervoertuig in Liessel ontbeerde lange tijd elke toelichting. De expositie ‘Deurne 70 Jaar Bevrijd’ veranderde dat.
Door Frank van den Heuvel | Eindhovens Dagblad | YSSELSTEYN/LIESSEL – Het fotootje was tien à vijftien jaar geleden in een schoenendoos afgegeven bij Harrie Martens. Die schreef in het verleden al meerdere boeken over Liessel en staat in het dorp bekend om zijn betrokkenheid bij de lokale historie. „Daarom kwamen ze bij mij aan de deur. De foto’s waren afkomstig uit de nalatenschap van de familie Van Moorsel, die vroeger aan de Kanaalstraat in Liessel woonde.
De jongelui – ze kwamen uit Asten – vonden het jammer om de doos weg te gooien en dachten: misschien kan Harrie er nog iets mee.” Een van de afbeeldingen toonde twee veldkruisen met op de achtergrond een verwoest Duits verkenningsvoertuig. Nadere toelichting ontbrak: geen namen, geen plaatsaanduiding. Harrie Martens haalde de foto weer eens tevoorschijn bij de voorbereidingen op de expositie ‘Deurne 70 jaar Bevrijd’ in de Deurnese heemkamer, afgelopen najaar. Martens: „Theo Vosmeer, een van de heemkundigen die betrokken waren bij de tentoonstelling, vond het meteen een typisch beeld. De foto werd vergroot en kreeg een plekje in de tentoonstelling, Theo zette de foto op DeurneWiki.”
Richard Schoutissen, de Deurnenaar die veel onderzoek verricht naar Duitse oorlogsslachtoffers en daarover een eigen website beheert, zag het fotootje bij toeval tijdens de jaarljkse foto- en filmavond van de heemkundekring en vroeg Harrie Martens om extra informatie. De afbeelding werd daarop ook getoond op de fotoherkenningsbijeenkomsten van het Liessels Historisch Erfgoed (LHE). Jan Goevaerts was daar ook aanwezig en werd verrast. „Ik herkende met name het legervoertuig, dat aan beide zijden een stuur had. Dat vond ik toen zo apart, dat ben ik nooit vergeten.” Goevaerts was destijds acht jaar. „Maar ik zie ’m zo nog staan.”
Goevaerts wist dat kruisen en de achtwielige pantserwagen niet aan de Kanaalstraat hadden gestaan, zoals werd vermoed, maar aan de Snoertsebaan, nabij de Brink en de Veldhoeve. Daarna ging het snel. Jan en Schoutissen zochten contact en dankzij het uitgebreide archief van Schoutissen vielen langzaam alle puzzelstukjes op hun plaats.
De naam van een van de twee Duitse soldaten werd via de documentatie van Schoutissen achterhaald: Heinrich Kessler, geboren op 15 oktober 1918, gestorven op 29 oktober 1944, gedurende de bloedige ‘Slag om de Peel’, waarb ij de Duitse troepen zich oprichtten en kortstondig Liessel, Neerkant en Meijel heroverden.
Kessler werd na de oorlog herbegraven op de Duitse begraafplaats in Ysselsteyn. Naast hem ligt de soldaat, die ook aan de Snoertsebaan naast hem had gelegen. Bij hem geen naam op het kruis, maar de aanduiding: ‘Ein Deutscher Soldat’.
Zo kreeg een anoniem fotootje in een volle schoenendoos in de voorbije maanden meer en meer kleur. Goevaerts en Martens: „Dat zeventig jaar na dato, via een reeks van toevalligheden, de achtergrond van die kruisen en het legervoertuig naar boven komt, dat is toch wel bijzonder.”
Verder onderzoek naar twee soldaten
DEURNE – Dankzij het archief van Deurnenaar Richard Schoutissen werd meer informatie gevonden over de twee Duitse soldaten, die in 1944 aan de Snoertsebaan in Liessel werden begraven. Schoutissen doet al jarenlang intensief onderzoek naar oorlogsslachtoffers, zeker ook van Duitse kant. Hij vertelt: „Nadat Jan Goevaerts had verteld dat het verkenningsvoertuig aan de Snoertsebaan had gestaan, zijn we samen naar die plek gereden. Weer thuis ben ik in mijn archief gedoken. Het was al bekend dat soldaat Heinrich Kessler op deze locatie begraven was geweest in een veldgraf, dus ik heb eerst zijn dossier bekeken. In de stukken was opgenomen dat het veldgraf – toen de stoffelijke resten in 1949 zijn geborgen – was gemarkeerd met een houten kruisje zonder opschrift. Precies zoals op de foto dus.”
„Het zou natuurlijk kunnen dat de stoffelijke resten van de tweede soldaat nog aanwezig waren, ware het niet dat ik snel zijn dossier aantrof bij de onbekende Duitse soldaten. Dezelfde locatie, dezelfde grafmarkering.
Een match dus.”
„Ik ben nu een uitvoerig onderzoek gestart naar Heinrich Kessler en probeer de nabestaanden te traceren. Omdat het nummer van het voertuig duidelijk zichtbaar is, zou ik op deze manier nog kunnen natrekken of deze twee soldaten daadwerkelijk tot de bemanning hebben behoord. Zo zou de tweede, onbekende soldaat ook zomaar uit de anonimiteit kunnen worden getrokken.”